آب انار و فرآورده های آن به دلیل طعم و مزه مطبوع و همچنین اثرات نگهدارنده به طور مستقیم در غذاها استفاده می شود.
علیرغم اثرات مفید اسانس‌هایی مانند اسانس آویشن شیرازی و سس انار در افزایش ماندگاری غذاها، کاربرد آنها به دلیل طعم و عطر شدید محدود شده است.
در تحقیق حاضر ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی، ترکیبات شیمیایی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی دو گیاه بومی ایران PJ (رقم رباب نی‌ریز) و ZEO مورد بررسی قرار گرفت.
دی فنیل پیکریل هیدرازیل (DPPH) رادیکال مهار و تست قدرت کاهش برای اندازه گیری فعالیت آنتی اکسیدانی استفاده شد.
سطح فنول کل آنها نیز تعیین شد. محتوای کل جامدات محلول، مقدار pH، محتوای اسیدیته قابل تیتراسیون و محتوای آنتوسیانین کل PJ نیز اندازه‌گیری شد.
ترکیبات شیمیایی ZEO با استفاده از کروماتوگرافی گازی، طیف سنجی جرمی (GC-MS) تعیین شد.
نتایج آزمایش‌های آنتی‌اکسیدانی نشان داد که ZEO به‌طور معنی‌داری قوی‌تر از PJ بود (05/0p<). همچنین محتوای فنلی موجود در ZEO (52/262 میلی‌گرم در گرم) به‌طور معنی‌داری (05/0p<) از PJ (90/154 میلی‌گرم در هر 100 گرم) بیشتر بود.
تجزیه و تحلیل ترکیبات شیمیایی ZEO نشان داد که اجزای اصلی آن کارواکرول (17/59 درصد)، لینالول (67/23 درصد)، ترانس کاریوفیلن (07/3 درصد) و کارواکرول متیل اتر (44/2 درصد) است.
در مطالعه حاضر ویژگی های فیزیکوشیمیایی و آنتی اکسیدانی گیاه رباب نی ریز برای اولین بار تعیین شد. همچنین مشخص شد که ZEO در مقایسه با PJ دارای فعالیت آنتی اکسیدانی و محتوای فنلی کل بالاتری است.
نگهدارنده‌های طبیعی با فعالیت‌های آنتی‌اکسیدانی بالا که عمر مفید مواد غذایی را طولانی‌تر می‌کنند، ارزشمند هستند.
برخی از جایگزین‌ها مانند بسته‌بندی در اتمسفر اصلاح‌شده، تابش گاما، اسیدهای آلی، تیمار ازن، گرما، بخار یا آب داغ در افزایش ماندگاری موثر هستند.
در غذاهای تازه یا فرآوری شده. با این حال، اسیدی کردن با استفاده از اسیدهای ارگانیک یا آب میوه های اسیدی طبیعی جایگزین دیگری است که به طور گسترده در فرآوری مواد غذایی برای افزایش ماندگاری استفاده می شود.
